Manifest (geschreven)

We also have an English version of this page.

We hebben ook een ingesproken audioversie.

Wie zijn wij?

Feminists Against Ableism (‘Feministen Tegen Validisme’) is een groep van gehandicapte, chronisch zieke en neurodivergente¹ feministen². We strijden tegen validisme³: de discriminatie van gehandicapte mensen. Dit doet we op een intersectionele⁴ manier. Dat betekent dat we handicap niet los zien van huidskleur, gender, seksuele voorkeur en andere kenmerken. Onze ervaringen zijn namelijk allemaal verschillend.

FAA is er voor mensen met én zonder diagnose. Een diagnose krijgen, betekent dat een arts vaststelt welke aandoening je hebt. Een diagnose krijgen is een voorrecht. We zijn daarom vóór zelfdiagnose, omdat de zorg mensen ongelijk behandelt. FAA respecteert de manier waarop mensen zichzelf beschrijven. Wij kiezen voor “gehandicapt”, omdat dat de ervaringen van de meeste FAA leden het beste beschrijft.

FAA werkt aan een wereld waarin handicap, chronische ziekte en neurodivergentie er gewoon mogen zijn. Een wereld waarin we strijden tegen validisme én andere vormen van uitsluiting. Een wereld waarin gehandicapte mensen voorop gaan om een toegankelijke⁵, eerlijke en inclusieve⁶ realiteit te maken. Een wereld waarin kennis, geschiedenis en cultuur van gehandicapte mensen en groepen wordt geaccepteerd. Dat noemen we: disability justice, oftewel rechtvaardigheid voor gehandicapte mensen.⁷

FAA werkt op twee verschillende manieren aan disability justice. In de eerste plaats strijden we voor meer kennis, acceptatie en rechtvaardigheid voor gehandicapte mensen. Wij willen dat alle gehandicapte mensen evenveel waard zijn als iedereen. In de tweede plaats vormt FAA een groep waarin we elkaar (h)erkenning bieden en steunen. Samen staan we namelijk sterker. Dit alles doen we door aandacht te vragen voor validisme, (online) activiteiten te organiseren en validisme aan te pakken.

Onze doelen

De wereld denkt vaak in een medisch model van handicap. Dat betekent dat er iets ‘mis’ is met een gehandicapt persoon. Die moet ‘gerepareerd’ worden. Als dat niet kan, bedenkt de samenleving aanpassingen. FAA strijdt voor een wereld waarin het sociale model van handicap centraal staat. Het sociale model ziet handicap als een verschil tussen mensen dat er gewoon bij hoort. Wist je dat 1 op de 4 à 5 mensen leeft met één of meerdere handicaps? Handicap hoort er dus bij, maar het is niet normaal als je niet kunt meedoen. FAA strijdt voor een toegankelijke wereld, zodat je kunt doen wat je wilt op jouw manier.

FAA beseft dat het sociale model van handicap niet ideaal is. Hoe toegankelijk de wereld ook is, je kunt nog steeds last hebben van je aandoening (bijvoorbeeld pijn of moeheid). Wel vinden we dat de wereld nog veel toegankelijker kan en moet worden. Iedereen moet overal kunnen meedoen. Gehandicapte mensen moeten niet apart worden behandeld, bijvoorbeeld door speciaal vervoer en aparte scholen. Ook vindt FAA dat het belangrijk is dat er meer onderzoek en behandeling komt voor aandoeningen die artsen nu nog niet serieus genoeg nemen.

Wat wil FAA bereiken?

• Niets over ons, zonder ons. Wij weten zelf het beste wat we nodig hebben. Gehandicapte mensen moeten meebeslissen over alle plannen en besluiten die ons aangaan. Iedere handicap is uniek. Daarom wil FAA aandacht voor verschillende meningen van mensen met verschillende handicaps.
• Ieder gehandicapt persoon telt mee. Hoe meer iemand wordt buitengesloten omdat die niet wit, hetero of man is, hoe belangrijker het is dat die persoon aan het woord komt. De ervaringen van mensen die dat wel zijn doet er natuurlijk ook toe, maar we benadrukken dat iedereen betrokken moet worden.
• Dezelfde rechtspositie. Het VN-verdrag Handicap⁸ moet in alle delen van het koninkrijk gelden, inclusief Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Nederland moet het Facultatief Protocol ratificeren.⁹
• Alle levensgebieden toegankelijk. Toegankelijkheid is niet iets extra, maar een recht volgens het VN-verdrag Handicap. Gehandicapte mensen moeten dezelfde kansen krijgen in onderwijs, wonen, werken, kunnen meedoen in de openbare ruimte en zelf reizen met openbaar vervoer.
• Zelf kunnen beslissen over je leven en geldzaken. Wij willen geen medelijden. Wij zijn mensen zoals ieder ander. Wij willen voor onszelf dingen kunnen bepalen. Wij hebben recht op goede zorg, gelijk inkomen en meepraten over de hulp die we krijgen.
• Hoe er over ons gepraat wordt. Gehandicapte mensen moeten worden weergegeven zoals we zijn, op een manier die onze verschillen respecteert. Geen inspiratie- of tragedieporno¹⁰ vol vooroordelen, maar het vieren van gehandicapte mensen in al onze vormen en maten.
• Eugenetica erkennen en tegengaan. Eugenetica is het schadelijke idee dat sommige mensen maar beter niet kunnen bestaan door hun handicap of afkomst. Dat idee was er vroeger al, maar bestaat nu nog steeds. De samenleving moet toegeven dat dit idee bestaat en vreselijke gevolgen had en heeft. Pas dan kunnen we er iets tegen doen.
• Veiligheid. Geweld tegen gehandicapte mensen, vooral gehandicapte (trans¹¹) vrouwen en non-binaire¹² mensen, moet stoppen. Het pijn doen en uitschelden van gehandicapte mensen is niet normaal.

Wat kun jij doen?

Als je niet-gehandicapt bent kun je veel voor ons betekenen. Iedereen kan op elk moment gehandicapt worden. Een toegankelijke wereld waarin iedereen kan meedoen geeft iedereen vrijheid, of je nu wel of (nog) niet gehandicapt bent. Het is daarom belangrijk dat we samenwerken.

Stem op partijen die aandacht hebben voor gehandicapte mensen en plannen maken waar wij iets aan hebben. Denk aan ons op je werk, op school, in de publieke ruimtes waar je komt. Leer over validisme. Geef het aan als iets niet toegankelijk is. Als je je uitspreekt over problemen van gehandicapte mensen, laat ons dan aan het woord. Versterk onze verhalen, deel onze ervaringen – en laat weten dat ons werk belangrijk is.

FAA gaat door totdat alle gehandicapte mensen dezelfde vrijheid hebben om hun leven te leven als ieder ander. Toegankelijkheid is geen extra moeite, maar de standaard. Wij horen er net zo veel bij als ieder ander. We komen pas vooruit, als we niemand achterlaten.

---

1 Neurodivergent betekent dat je hersens anders werken dan die van de meeste mensen. Bijvoorbeeld bij autisme, schade aan je hersens door een ongeluk of Down syndroom.

2 Feminisme is een politieke beweging, die vindt dat iedereen gelijke rechten heeft.

3 Yvette den Brok vertaalde in 1988 het Engelse woord ableism naar het Nederlandse validisme.

4 Intersectionaliteit is een denkkader dat in 1989 door Kimberlé Crenshaw is bedacht.

5 Toegankelijk betekent dat gehandicapte mensen welkom zijn. Dat kan gaan over het weghalen van trappen en drempels. Maar het gaat ook over kunnen doen wat jij wilt op de manier die bij jou past.

6 Inclusief betekent dat je erbij hoort en je thuis voelt.

7 Disability justice is een denkkader dat in 2005 in de Verenigde Staten is bedacht door Zwarte, bruine, queer en trans mensen. Vooral door Patty Berne, Mia Mingus, Stacey Milbern, Leroy F. Moore Jr., Eli Clare en Sebastian Margaret.

8 Het VN-verdrag Handicap is een mensenrechtenverdrag. Het verdrag zegt dat gehandicapte mensen recht hebben op gelijke behandeling en moeten kunnen meedoen. Nederland heeft het verdrag in 2016 ondertekend.

9 Met het Facultatief Protocol kunnen gehandicapte mensen een klacht kunnen indienen als Nederland zich niet aan het VN-verdrag Handicap houdt. Zo lang Nederland dit protocol niet ondertekent, kan dat niet.

10 Inspiratieporno is doen alsof gehandicapte mensen helden zijn omdat we bestaan. Tragedieporno is ongeveer hetzelfde, maar doet alsof we zielig zijn door onze handicap. Allebei geen realistisch beeld van wie we zijn als mensen.

11 Trans (of transgender) betekent dat je je niet herkent in het geslacht dat bij je geboorte is vastgesteld.

12 Non-binair betekent dat je je niet herkent in het hokje man of vrouw.